İçimizde bir katil hatta cani olabilir mi? Hayır mı? Üzgünüm ama bu cevap doğru değil. Evet en masum görünen insanların bile içinde bir katil hatta seri katil çıkabilir.
Stanley Milgram, bir insanın otoriteye itaatte ne kadar ileri gidebileceğimizi bir deneyle test etmiş.
Deney kısaca şu şekilde; Deneyde iki denek(biri öğretmen diğeri öğrenci rolünde) ve bir gözlemci (otorite) vardır. Gözlemci ve öğrenci birbirlerini tanıyor ve deneyin bir parçası olarak orada bulunuyorlar. Ancak öğretmenin bu durumdan haberi yoktur.Öğretmen ve gözlemci bir odaya, öğrenci; gözlemci ve öğretmenin sadece seslerini duyabilecekleri başka bir odaya alınıyor.
(E: Gözlemci T: Öğretmen L: Öğrenci)
Kısaca gözlemci, öğretmenden öğrenciye sorular soracağını ve her yanlış cevapta belli bir oranda artan(15 volt tan 450 volta kadar)oranlarda elektrik vereceğini söylüyor. Deneyden önce öğretmene de az bir miktar elektrik verilerek öğrencinin nasıl hissedeceği gösterilmiştir. Tabiki öğrenciye gerçekten elektrik verilmiyordu. Öğrenci rol yapmaktadır .Öğretmen artan voltajda tereddüt eder veya durursa gözlemci(otorite) devam etmesi yönünde telkinde bulunuyor.
Deneyin sonucu tüyler ürpertici. Deneyden önce yapılan bir ankette katılımcıların sadece %1 i deneklerin 450 volta çıkabileceğini tahmin etmiş. Deneyin sonunda katılımcıların %65 i 450 volta çıkmış. Evet yanlış okumadınız. Daha vahimi hiçbir katılımcı elektrik seviyesi 300 volta gelene kadar durmamıştır. Hiçbir katılımcı itiraz edenler dahil yerinden kalkmamış.
Günlük hayatta sahip olduğumuz ahlaki değerlerin bir otorite ile karşılaşınca nasıl değiştiğini gördük. Nazi askerlerinin insanları nasıl gaz odalarına yolladıklarını daha iyi anlıyor insan.
Ayrıca bakınız: Milgram deneyi, wiki milgram deneyi
Stanley Milgram, bir insanın otoriteye itaatte ne kadar ileri gidebileceğimizi bir deneyle test etmiş.
Stanley Milgram
Deney kısaca şu şekilde; Deneyde iki denek(biri öğretmen diğeri öğrenci rolünde) ve bir gözlemci (otorite) vardır. Gözlemci ve öğrenci birbirlerini tanıyor ve deneyin bir parçası olarak orada bulunuyorlar. Ancak öğretmenin bu durumdan haberi yoktur.Öğretmen ve gözlemci bir odaya, öğrenci; gözlemci ve öğretmenin sadece seslerini duyabilecekleri başka bir odaya alınıyor.
(E: Gözlemci T: Öğretmen L: Öğrenci)
Kısaca gözlemci, öğretmenden öğrenciye sorular soracağını ve her yanlış cevapta belli bir oranda artan(15 volt tan 450 volta kadar)oranlarda elektrik vereceğini söylüyor. Deneyden önce öğretmene de az bir miktar elektrik verilerek öğrencinin nasıl hissedeceği gösterilmiştir. Tabiki öğrenciye gerçekten elektrik verilmiyordu. Öğrenci rol yapmaktadır .Öğretmen artan voltajda tereddüt eder veya durursa gözlemci(otorite) devam etmesi yönünde telkinde bulunuyor.
Deneyin sonucu tüyler ürpertici. Deneyden önce yapılan bir ankette katılımcıların sadece %1 i deneklerin 450 volta çıkabileceğini tahmin etmiş. Deneyin sonunda katılımcıların %65 i 450 volta çıkmış. Evet yanlış okumadınız. Daha vahimi hiçbir katılımcı elektrik seviyesi 300 volta gelene kadar durmamıştır. Hiçbir katılımcı itiraz edenler dahil yerinden kalkmamış.
Günlük hayatta sahip olduğumuz ahlaki değerlerin bir otorite ile karşılaşınca nasıl değiştiğini gördük. Nazi askerlerinin insanları nasıl gaz odalarına yolladıklarını daha iyi anlıyor insan.
Ayrıca bakınız: Milgram deneyi, wiki milgram deneyi
Yorumlar
Yorum Gönder